Çelik Çekme Borular
Çelik çekme boru pek çok sektörde son dönemde en çok tercih edilen ürünlerden birisidir. Aynı zamanda dikişsiz boru olarak da adlandırılan çelik çekme boru adını yapılışından almaktadır. Çünkü bu boru sac kıvırma ya da kaynak yapma yöntemiyle üretilmemekte, bu nedenle de hiçbir ek, yama taşımamaktadır. Dolayısıyla çelik çekme boru ek bulunmayan bir boru olduğunu söylemek yanlış olmaz.
Çelik çekme boru üretilirken fırınlanmış kütük haddelenir. Kütüğün merkezinde bir basınç oluşturulur ve sivri uçlu bir çubuk ile merkez delinerek boru kovanı meydana getirilir. Tezgaha uzatılan çelik istenilen et kalınlığında ve çap aralığında imal edilir.
Çelik çekme borunun üretimi oldukça zahmetlidir. Fakat sonunda ortaya çıkan eksiz ve mukavemeti yüksek bir boru ortaya çıkar. Üretimi diğer boru türlerine göre daha maliyetli olsa da pek çok farklı alanda kullanılmakta, üstün özellikleriyle öne çıkmaktadır.
Çelik Çekme Boru ve Dikişli Boru Farkı
Çelik çekme boru dikişsiz boru olarak da adlandırıldığı için karşılaştırmayı dikişli ve dikişsiz boru farkı olarak adlandırmak daha doğrudur. Boruların en temel kullanım amacı akışkanların kontrolünü sağlamaktır. Özellikle teknolojinin gelişmesi ve gereksinimlerin artması başta su olmak üzere pek çok akışkanın farklı noktalar arasında taşınmasını mümkün hale getirmiş, bu nedenle de borulara görev düşmüştür.
Borulara ve boru bağlantı elemanlarına ait dünya çapında standartlar vardır. Bu standartlar boru ihtiyacı olanların hangi ürünü seçmeleri gerektiği konusunda yardımcı olmaktadır. Paslanmaz borular uzun ömürlü olmalarıyla ve korozyona uğramamalarıyla öne çıkmakla birlikte dikişli boru ve dikişsiz boru olmak üzere iki kategoride ele alınmaktadır.
Dikişli borular düz bir şeritte kaynaklanarak boru şeklini alır. Dikişsiz borularda ise sıcak ya da soğuk çekme yöntemi kullanılarak üretim yapılır. Çekme yönteminde borular bir bütün halinde olmakta, bu nedenle de basınca daha dayanıklı bulunur. Yüksek basınçlı alanlarda öne çıkmaktadırlar.
Dikişli borular rulolardan yapılır ve önce rulo istenen borunun ölçüsünde ebatlandırılır. Sonra sac yavaş yavaş tam daire haline getirilir. Tam daire oluştuktan sonra adeta dikiş makinası ile dikermiş gibi kaynak yapılır.
Dikişsiz borularda ise dikişli borulardaki gibi kaynak noktaları yer almaz. Maliyet açısından daha yüksek olsa da uzun vadeli olmaları ve yüksek basınca dayanıklı olmalarıyla dikişsiz borulardan daha avantajlıdır.
Çelik Çekme Boruların Kullanım Alanları
Farklı çelik çekme boru ölçüleri ile üretilen dikişsiz borular paslanmaz boru kategorisinde yer alırlar. Bu nedenle çok daha hassas şartlar altında kullanılabilir. Kullanımları dikişli borulara nazaran daha kolaydır. Hatta kimi alanlarda kesinlikle çelik çekme boru kullanmak gerekir. En sık kullanıldığı alanları şöyle sıralayabiliriz:
- Makina sanayiinde,
- Deri sanayiinde,
- Kimya sektöründe,
- Gemi endüstrisinde,
- Nükleer santrallerde,
- Termik santrallerde,
- Petrol endüstrisinde,
- Doğalgaz endüstrisinde,
- Otomotiv endüstrisinde.
Çelik çekme borular korozyona dirençlidir. Mukavemetleri son derece yüksektir ve dayanıklılıkları üst seviyededir. Bu nedenle kullanım alanları oldukça çeşitlidir. Galvanizleme için uygun olmaları nedeniyle petrol ve doğalgaz hatlarının hemen bütün boruları çelik çekme borulardan oluşur.
Ayrıca kazan ve eşanjör borularında da yüksek basınçlara mukavemetinin yüksek olması nedeniyle çelik çekme borular tercih edilmektedir. Panel ve davlumbazlarda da benzer şekilde basınç seviyeleri yüksektir ve dikişsiz borular yeterince güvenli olamayabilir. Bu sebeple çelik çekme borular davlumbaz borularının, panel borularının da çelik çekme borular olduğu görülür. Dolayısıyla en önemli akışkanların bulunduğu hemen her yerde çelik çekme borular kullanılabilmekte, çoğu zaman da kullanımı bir zorunluluk olarak karşımıza çıkmaktadır.
Çelik Çekme Boru Ölçüleri
Çelik çekme boru ölçüleri farklı farklıdır. DIN 2448 ölçü standartlarına göre farklı normlarda boruların ölçüleri değişiklik gösterir. Buna göre 10-600 mm arasında değişiklik gösterir. Et kalınlığı ölçüsü çelik çekme boru ölçüleri üzerinde temel belirleyici olmakta, et kalınlığı ölçüsü değiştikçe boruların ebatlarında değişiklik ortaya çıkmaktadır.