Islah Çeliği
Yeterli düzeyde sertliğin elde edilmesi için imalat çeliğine göre daha fazla karbon içerir. Kalın kesitli parçalar için sertlik derinliği önemlidir ve bu parçalar alaşımlı ıslah çeliklerinden üretilirler.
Islah çeliklerinin seçiminde parça boyları ve dayanım değerlerinin ön planda olması gerekir. Alaşımsız ıslah çelikleri özellikle küçük olan parçalarda daha verimlidir. Kalın olan parçalarda ise sertlik dağılımının homojen olması, çeliğin alaşımlı olmasına bağlıdır. Sertlik dağılımı malzemenin test edilmesiyle gözlenebilir. Jominy testi denilen bu testte sertleşme sıcaklığına kadar ısıtılmış olan çubuk şeklindeki malzemenin bir ucundan soğutma yapılır ve soğutulan uca kadar olan bölüm sertleşmenin değerini ortaya çıkarır.
Islah çelikleri alevle sertleştirilebileceği gibi, ıslah edildikten sonra da alevle sertleştirilebilir. İşlem görecek olan malzemenin seçiminde, kimyasal bileşimin yanında yüzeyde elde edilecek olan sertlik ve sertleşme derinliği de dikkate alınmak zorundadır.
Alaşımsız bir çelikte sertliğin derinliği 3–4 mm olurken, alaşımlı olan çeliklerde bu derinlik oranı 10–12 mm’ye kadar çıkabilir.
Isıtılarak yapılan sertleşme sırasında çatlama ihtimali olduğundan dolayı yüksek karbonlu, düşük manganlı kalitedeki çeliklerin kullanılması çok daha faydalı olur. Çatlama ihtimalinin azaltılması kullanılan malzemenin küçüklüğü ile de yakından ilgilidir.
Islah Çeliğinin Çeşitleri Nelerdir
Islah çelikleri, kimyasal olan bileşimlere göre 4 sınıfa ayrılır. Bunlar şöyledir:
- Alaşımsız ıslah çelikleri
- Mangan Alaşımlı Islah çelikleri
- Krom alaşımlı Islah çelikleri
- Krom-Molibden alaşımlı Islah çelikleri
Yukarıda bahsettiğimiz bu çelikleri kendi aralarında açarsak şöyle diyebiliriz.
- Alaşımsız olan çelikler, ıslah dayanıklılığı karbon miktarının artmasına bağlıdır.
- Mangan alaşımlı çeliklerde, mangan sertliğinin yükseltilmesinden dolayı akma sınırı C 60 çeliğindeki özelliklerini gösterir.
- Krom alaşımlı ıslah çeliklerinde, krom elementinin olması sertliği çok fazla artırır. Örneğin 40 Cr 4 çeliğinde 16–40 mm çap aralığında minimum akma 700 N/MM’2 dir.
- Molibden, kroma göre daha kuvvetli sertleşebilme özelliğine sahiptir. Meneviş dayanımını arttırır ve meneviş kırılganlığı ihtimalini düşürür.
Islah Çeliklerinin Özellikleri Nelerdir?
Firmamız tarafından üretilmekte olan ıslah çeliklerinin özellikleri müşteri adaylarımız tarafından merak edilir.
Islah çeliklerimizin en önemli özellikleri şunlardır;
- Islah çeliklerimiz karbon (C) oranı yüksek olan çeliklerdir. Bu sebepten dolayı sertleştirilebilir ve dayanıklılık sağlar.
- Islah çeliklerinin karbon seviyesinin yüksek olması kaynak yapabilme oranını düşürür ve bu çelikler kullanılarak kaynak yapılması durumunda martenzit bir yapı oluşur.
- Yüksek dayanıklılık ve süneklik özelliğine sahiptir.
- Bu çeliklerimiz ısıl işlem görmesinin ardından sertleşebilir ve bunun içinde işlem sonrasında tokluk sergileme oranı yüksek olur.
- Islah çeliklerinde menevişleme 200 ile 600 santigrat derecede uygulanabilir.
- Islah çeliklerinin ıslah işlemi görmesi sırasında çeliklerde bulunan moleküler taneler irileşebilir.
- Islah çeliklerinin kopma uzaması, çekme dayanımı, akma sınırı ve kesit daralması türlerine bağlı olarak değişiklik gösterir.
Islah çeliklerinden tam verim elde edilmesi ve dayanıklı parçaların üretilebilmesi için ihtiyaca bağlı olarak ıslah çeliklerinin seçilmesi gerekir. Bu çeliklerin seçiminde ise çekme dayanımı, akma sınırı veya kesit daralması gibi özelliklerine dikkat edilmesi gerekir.
Kullanım Alanları
Yüksek dayanıklılığıyla özellikle demir çelik sektöründe aranan ürün niteliğinde olan ıslah çelikleri, Özer Boru Demir Çelik firması tarafından sizlere sunulmaktadır. Bu ıslah çeliklerinin bazı kullanım alanları bulunmaktadır. Bunları açıklayacak olursak;
- Taşıt, makine ya da motor yapımındaki az zorlanma gösteren parçalarda,
- Makine ya da aparat yaparken yüksek zorlanma faaliyeti gösteren parçalarda,
- Aktarma organı mili yapımında,
- Dayanıklılık ve esneklik özelliğinin fazlaca arandığı parçaların yapımında,
- Bağlantı ekipmanlarında,
- Krank mili ve otomobil aksları, ıslah çeliklerinin kullanım alanları arasındadır.